معرفی کلی
- برند: آدیداس (Adidas)
- نام کامل مدل: Adidas Handball Spezial
- سال عرضه اولیه: ۱۹۷۹
کفش آدیداس اسپتزیال(اشپتزیال) در اصل برای بازیکنان حرفه‌ای هندبال اروپا طراحی شده بود؛ ورزشی که به پایداری، چسبندگی بالا و واکنش سریع نیاز دارد. آدیداس با استفاده از طراحی زمین‌محور و زیره صمغی (Gum Sole) به کفشی رسید که کنترل و حس تماس با سطح را به بهترین شکل ممکن منتقل می‌کرد.
با گذر زمان و افول استفاده حرفه‌ای از آن در هندبال، این مدل به یکی از سنگ‌بنای‌های فرهنگ Terrace Fashion بریتانیا در دهه ۸۰ تبدیل شد — استایلی که از هواداران فوتبال در سکوهای ورزشگاه‌ها شکل گرفت و هویت پوششی خاص نسل مدرن اروپا را ساخت.
طراحی و مشخصات فنی
- متریال رویه: معمولاً جیر (Suede) باکیفیت بالا در تمام نسخه‌های اصلی؛ در برخی رنگ‌ها چرم طبیعی یا نایلون برای جزئیات زبانه به‌کار رفته است.
- زیره میانی: فوم سبک EVA یا PU (بسته به نسخه)، برای جذب ضربه و پایداری حرکتی.
- زیره بیرونی: لاستیکی از نوع Gum برای چسبندگی حداکثری روی سطح صاف و مقاومت بالا در برابر سایش.
- ارتفاع و فرم یقه: Low-cut با فرم باریک، مناسب سبک کلاسیک Indoor Training.
- رنگ‌بندی‌های اصلی و شاخص:
- Navy / Sky Blue (رنگ نمادین و پرفروش‌ترین نسخه تاریخی)
- Black / Gum
- Light Blue / White
- Brown / Cream
- نسخه‌های جدید با رنگ‌های Vintage نظیر “Collegiate Green” یا “Shadow Navy”
- ویژگی‌های طراحی متمایز:
- سه‌خط کلاسیک آدیداس از جنس چرم در کناره‌ها
- لوگوی طلایی “SPEZIAL” در سمت بیرونی کفش
- زبانه باریک با لوگوی Trefoil دهه ۷۰
- Gum Sole با ساختار تراکش‌دار خاص برای اصطکاک بالا
راحتی و عملکرد
- کوشینینگ: کلاسیک و متعادل؛ زیره EVA یا PU جذب ضربه خوبی دارد، هرچند تمرکز اصلی بر کنترل و ثبات بوده است.
- وزن: میانگین حدود ۳۰۰ گرم (برای سایز متوسط).
- تنفس‌پذیری: جیر طبیعی و زبانه نازک باعث گردش نسبی هوا؛ نه فوق‌العاده سبک اما برای استفاده روزمره کاملاً کافی.
- کاربرد:
- مناسب برای استفاده روزمره و خیابانی (Street Style و Casual Smart)
- قابل استفاده برای حرکات سبک Indoor و فعالیت بدنی غیررقابتی
- به‌دلیل طراحی مینیمال، یکی از پرفروش‌ترین گزینه‌ها برای استایل Retro Minimalist و Terrace Fashion محسوب می‌شود.
زمینه فرهنگی و محبوبیت
- ریشه ورزشی: طراحی‌شده برای بازیکنان هندبال اروپا در سالن‌های دهه ۷۰.
- تحول فرهنگی: با آغاز دهه ۸۰، طرفداران فوتبال انگلیسی آن را به استایل خود در ورزشگاه‌ها آوردند؛ از همان‌جا فرهنگ Terrace Style و برندهایی مانند Stone Island و CP Company با این مدل پیوند خوردند.
- لحظات نمادین: دیده شدن در برنامه‌های تلویزیونی بریتانیا و عکس‌های آرشیوی تیم‌های هواداری دهه‌های ۸۰ و ۹۰.
- افراد مشهور و اینفلوئنسرها:
- سازندگان استایل بریتانیایی مانند Liam Gallagher و Skepta با آن دیده شده‌اند.
- در سال‌های اخیر توسط Bella Hadid و Jonah Hill در استایل‌های Retro Streetwear پوشیده شده است.
- موج‌های بازگشت: در دهه ۲۰۱۰ به‌دلیل محبوبیت مجدد لباس‌های Terrace، آدیداس نسخه‌های ریمستر کلاسیک را عرضه کرد که فروش آن‌ها از مرز میلیون‌ها عدد گذشت. امروزه جزو نمادهای مد خیابانی اروپایی محسوب می‌شود.
نسخه‌های همکاری (Collaborations)
- END x Adidas Handball Spezial (2022): نسخه محدود با جیر پرمیوم و رنگ Vintage Brown.
- adidas SPEZIAL Line (به سرپرستی Gary Aspden): مجموعه‌ای از بازسازی‌های تاریخی برای بازار کلکسیونی بریتانیا.
- همکاری با بوتیک‌های خاص مانند Size? و Footpatrol برای رنگ‌بندی‌های منطقه‌ای.
- نسخه‌های خاص در مجموعه‌های “SPZL” با الهام از اروپا و فرهنگ مدرن Terrace، که معمولاً به‌سرعت Sold Out می‌شوند.
وضعیت بازار
- قیمت خرده‌فروشی: بین ۹۵ تا ۱۱۵ دلار آمریکا (بسته به نسخه و متریال).
- ارزش بازار ریسیل: نسخه‌های نادر و رنگ‌های اولیه (به‌ویژه Navy / Sky Blue) تا ۲٫۵ برابر قیمت Retail در بازار Resale معامله می‌شوند.
- دامنه توزیع: نسخه‌های استاندارد در فروشگاه‌های رسمی آدیداس و بوتیک‌های مد در بریتانیا، اسپانیا و آلمان موجود است؛ نسخه‌های SPZL یا همکاری‌ها معمولاً فقط در لانچ‌های محدود یا به‌صورت آنلاین عرضه می‌شوند.
مقایسه با رقبا
- در برند آدیداس:
- خارج از برند:
- تفاوت کلیدی:
- هندبال اسپزیال بیش از سایرین اصالت ورزشی تاریخی و هویت فرهنگی بریتانیا را حفظ کرده و نسبت به Gazelle یا Samba حس دست‌سازتر و کلاسیک‌تری دارد.
